KAÇKARLARDA YAYLA TURU

YAZI: UĞUR BİRYOL

Yaylalar, Karadeniz insanı için olduğu kadar, kent hayatından yorgun düşmüş kalabalıklar için de bir nefes alanı artık. Karadeniz denildiğinde akla hırçın bir denizden çok yaylaların gelmesi de bundan değil mi! Gelişen yayla turizmiyle birlikte Karadeniz’in yüksek yurtları her yıl yurt içi ve dışından binlerce konuğu ağırlar oldu. Özellikle festival ve şenlik zamanları yaylalar tam bir şölen alanına dönüşüyor… Her Karadeniz yaylasında olduğu gibi Çamlıhemşin yaylalarında da yılın bu zamanları sevinçli telaşlar yaşanıyor; her bir dağın ardından bir şenlik havası yükseliyor… Herkes, yüksek dağlarda özgürce salınmanın huzurunu yaşıyor şimdi. Sadece insanlar değil; çiçekler, hayvanlar, böcekler de öyle…

Kaçkar Dağları eteklerinde kurulmuş büyüklü küçüklü onlarca Hemşin yaylasının içinden bir tercih yapmak çok zor. Ancak benim için Palovit Vadisi üzerinden yükselen Sal, Pokut, Hazindağ, Hamlakit ve Samistal yaylalarının ayrı bir yeri var. Kaçkar Dağları ekosistemi içinde yer alan yaylalar gurbetçi Hemşinliler’in büyük bir bölümünün yazlarını geçirdiği, eskiden çokça hayvanlarıyla birlikte göç ettiği bir alanken şimdilerde sayfiye olarak kullanılıyor. Çamlıhemşin ilçe merkezinin içerisinden geçip sola sapıldığında Hala Deresi boyunca uzanan köylerin yukarısında adını kaplıca turizmiyle duyurmuş Ayder’in yanı sıra Kavrun, Ceymakcur, Paakçur, Huser ve Avusor gibi yaylaları görmek mümkün. Çamlıhemşin’den Fırtına Vadisi’ne doğru devam edildiğinde ise Çat’tan başlayarak Elevit, Haçevanak, Karunç, Trovit, Palovit, Apevanak gibi yaylaları dolaşmak mümkün. Bir de Verçenik tarafı var ki, o daha da ulaşılmaz görüntüsüyle insanı cezp ediyor. Yaklaşık 50 km.lik bir yolla ulaşılan bu masalsı güzergâhta Başhemşin, Başyayla, Kale, Çiçekli gibi yerleşkelere ulaşmak, o yükseltilerde bir yaşam kurulabildiğini görmek insanı büyülüyor.

Fırtına Vadisi, adını son yıllarda hem dağ ve yayla turizmiyle hem de Fırtına Deresi’ne yapılmak istenen santralle duyuran, dünyanın korumada öncelikli 100 bölgesinden biri. Çamlıhemşin ilçesinin sınırları içerisinde yer alan Fırtına Vadisi’ne Trabzon’dan iki saatlik bir karayolu ulaşımıyla gitmek mümkün. Sarp kayaların dibinde kurulmuş ilçe merkezi her ne kadar insanı kasvete sürüklese de vadinin Kaçkar, Verçenik gibi tepelerine uzanan geri kalan bölümü, dağlık bölgede ne kadar önemli bir kaynak olduğunu görmemizi sağlar.



Nerelere gitmeli, nerde ne yapmalı?

Peki, Fırtına Vadisi nasıl gezilmeli, nerelere öncelik tanımalı diye sorulacak olursa: Yürümeyi ve kamp kurmayı seven turistler için Fırtına Vadisi’nde oldukça uygun güzergâhlar mevcut. Zilkale ve Çat köprüsüne yürüyüşler yapılabilir ve Çat köprüsü geçilerek kamp yapılabilir. Çat’tan sonra araçla ya da yürüyerek Elevit-Karunç-Trovit-Palovit-Amlakit-Samistal güzergâhında, yaylalarda kalınabilir. İsmini andığım yerlerden Zilkale, Çat, Elevit ve Amlakit yaylalarında pansiyon bulunuyor. Eğer şanslıysanız yaylacılara konuk olabilirsiniz. Bu arada yöreye gezmeye gelenlerin dikkat etmesi gereken iki önemli husus var ki, bunlardan biri yöreyi bilmeyenlerin mutlaka rehberle yola çıkması ikincisi de olumsuz hava koşullarına(aniden bastıran yağmur, fırtına) karşı tedarikli olmaları. Bahsini ettiğim güzergâhların hepsine araçla ulaşmak elbette mümkün. Ancak aracın içinden doğayı keşfetmek pek olası değil. Sadece ufak molalarla içinden geçtiğiniz bölgenin ne kadar önemli bir yer olduğunu anlayabilirsiniz.

Bir de tabii kaplıcalarıyla ünlü Ayder’den bahsetmek gerekir. Ayder’e artık yayla demek pek mümkün değil, son 20 yılda sayısı giderek artan otel vb. binalarla doldurulan Ayder, tüm kirlenmişliğine rağmen önemli bir turizm durağı. Çünkü Kaçkar Dağları’na kuzeyden çıkmak isteyenlerin uğramadan geçmedikleri önemli bir durak Ayder. Ayder’den sonra Kaçkarlar’ın en büyük yaylalarından biri olan Kavrun Yaylası’na varılır. Kavrun Yaylası da hızla artan binalardan nasibini alıyor yavaş yavaş. Buna dikkat edilmezse yaylanın ileride Ayder’le aynı kaderi paylaşması kaçınılmaz. Kavrun yayla grubunun bulunduğu vadiye gelmeden sola sapıldığında ise Çeymakçur-Paakçur-Huser-Avusor gibi yaylaların bulunduğu vadiye ulaşılmış olur. Kemerli Kaçkar tepesinin eteklerindeki bu yayla grubu da, Kaçkarlar’ı genel manzarasıyla görmek isteyenlere önerebileceğimiz önemli bir rota.

Fırtına Vadisi’nin önemli güzergâhlarından biri de Sal-Pokut-Hazindağ-Samistal Yaylaları’na da Çinçiva Köyü’nden 1 saatlik araç yoluyla ulaşılabiliyor. Sal ve Pokut’ta pansiyon bulmak veya çadır kurup kamp yapmak mümkün. Çamlıhemşin, turizm alanında yeni yeni adını duyurmaya başladığından, altyapı sorunları ve ödeneksizlikten dolayı donanımlı konaklama alanlarına sahip değil ama özellikle kampçılar için çok uygun bir coğrafya. Zaten Çamlıhemşin gibi dik yamaçlardan oluşmuş bir bölgeye yatak kapasitesi yüksek oteller yaptırmak yörenin geri dönülemez çevre sorunlarıyla baş başa kalması demektir. Bunun yerine yaylalarda ev pansiyonculuğu geliştirilebilir ya da kampçılık için daha çok yürüyüş rotası belirlenebilir. Çamlıhemşin’i yakından tanımanın en iyi yolu onu araçla baştanbaşa gezmek değil aksine kapı kapı, yayla yayla dolaşıp, bulutlara daha yakın olmaktan geçer.
YAYLALARA YOLU DÜŞENLERE…
* Kesinlikle rehbersiz yola çıkmayın. Eğer rehbersiz yola çıkmışsanız ve dağda sis bastırmışsa, yayladaki ineklerin akşam eve dönmesini bekleyin. Onlarla birlikte yaylayı ulaşmanız garantidir!
* Yanınıza iklim koşullarına göre her türlü giysiyi alın. Tişört, iç çamaşırı ve yedek ayakkabı ve çorap olmazsa olmazlardandır. Yükseltiye göre polara da ihtiyaç duyabilirsiniz.
* Son zamanlarda artan kene vakaları sizi korkutabilir. Ancak Hemşin bölgesinde virüs taşıyan bir keneye rastlanmamıştır. İçiniz rahat edecekse bir kene ilacı taşımanızda fayda var!
* Yayla evlerinin içinde dolanırken eğer size birisi çay davetinde bulunuyorsa kesinlikle geri çevirmeyin.
* Her türlü acil duruma karşı yanınızda ufak bir sağlık çantası bulundurun. Yayla güneşi yakıcıdır, kreminizi yanınızdan eksik etmeyin. Soğuk yayla suları dudağınızı uçuklatabilir!
* Dijital ya da analog yanınıza mutlaka bir fotoğraf makinesi ya da kamera alın.
* Bu maddeleri dikkate alın, almazsanız dağ başında mahsur kalabilirsiniz.